Paniekaanvallen bij de hond: oorzaken, symptomen en behandeling

Iedereen die het fenomeen kent, zal je kunnen vertellen dat paniekaanvallen vreselijk zijn en angstaanjagend kunnen zijn. De mens en de hond mogen dan in veel opzichten verschillen, ze kunnen allebei angst en ongerustheid, met angstig of paniekerig gedrag tot gevolg, ervaren.

Hoewel honden waarschijnlijk niet op dezelfde manier als mensen aan paniekaanvallen lijden, kunnen angst, stress en grote bezorgdheid bij honden leiden tot gedrag dat er erg op lijkt en even zorgwekkend is. Het is belangrijk dat baasjes dit bij hun hond kunnen herkennen, begrijpen wat het kan uitlokken en leren hoe ze hun hond kunnen helpen.

Ieder baasje wil dat zijn huisdier een gelukkig en gezond leven leidt. Een mogelijk kwalijke situatie opmerken, bij voorkeur voor de hond, is de sleutel om hem te helpen eventuele uitdagingen, zoals angst of overweldigende situaties, het hoofd te bieden. Lees verder om meer te weten te komen over extreem angstig gedrag bij honden en wat je moet doen als je hond er last van heeft.

Wat veroorzaakt paniekaanvallen bij de hond?

Zichtbare paniekaanvallen zijn het gevolg van intense angst. 

Als er niets aan gedaan wordt, kan stress chronisch worden en kan de hond een paniekaanval krijgen elke keer als hij in een situatie komt die hij als overweldigend ervaart. Als je hond bijvoorbeeld een hekel heeft aan dierenartsbezoeken en de auto is gaan associëren met een ritje naar de dierenarts, kan hij extreem stresserend gedrag beginnen te vertonen zodra hij de auto ziet. Dat kan zelfs uitmonden in algehele pleinvrees.

Paniekaanvallen worden bijna altijd uitgelokt door angst, met name situaties die de hond niet kan vermijden of waaraan hij zich niet kan onttrekken. Denk bijvoorbeeld aan geluidsfobieën, verlatingsangst, pijn of de verwachting van pijn, en (aangeleerde) angst voor een bepaalde situatie, plaats of persoon. Soms kan het ook een combinatie van kleine dingen zijn die de hond over de drempel duwt.

Tekenen van paniek bij de hond

Honden kunnen hun angst niet uitdrukken in woorden zoals mensen, maar uit hun lichaamstaal en gedrag zal duidelijk blijken dat ze in angst verkeren. Het is belangrijk dat jij als baasje de tekenen herkent. Dit zijn enkele van de tekenen die ze kunnen laten zien:

• Hijgen (niet gebonden aan lichaamsbeweging of warmte).
• Trillen of beven.
• Lippen likken en geeuwen.
• Vocalisatie zoals blaffen of jammeren.
• Ongewone of onverwachte agressie.
• Overmatig kwijlen.
• Proberen te ontsnappen aan de situatie - zoals verwoed krabben aan de deur enz.
• Wegvluchten.
• Zichzelf afsluiten van de buitenwereld (bij extreme angst, waardoor hij net rustig lijkt).
• Steun zoeken bij zijn baasje.
• Verhoogde hartslag.
• Zich verstoppen.
• Graven op ongewone plaatsen in huis.
• Braken.
• Diarree.

Deze zichtbare symptomen kunnen minuten tot uren duren, afhankelijk van de oorzaak.

Hoewel de uitwendige reactie op een extreem angstige gebeurtenis van voorbijgaande aard kan zijn, kunnen de effecten veel langer nawerken. Angst veroorzaakt door vuurwerk kan bijvoorbeeld na een uur over zijn; de angst veroorzaakt door een bezoek aan de dierenarts zodra de hond weer veilig thuis is. Maar bij ernstige geluidsfobieën (zoals vuurwerk) kan het ook dagen duren voordat de neurotransmitters in de hersenen weer normaal zijn. En bij elke herhaling wordt de angst groter!

Vijf manieren waarop jij kunt helpen

1. Blijf zelf kalm en positief 

Het belangrijkste wat jij kunt doen, is kalm en positief blijven. Je hond zal jouw houding spiegelen en het zal niet helpen als hij ziet dat jij bang en ongerust bent.

2. Geef je hond affectie

Het is belangrijk dat je je hond steunt wanneer hij zich in een stressvolle situatie bevindt. Als hij steun bij jou komt zoeken, geef hem dan ook steun. Misschien volstaat gewoon je aanwezigheid en wil hij niet meer dan dat je naast hem zit op de vloer op een rustige plekje. Misschien heeft hij nood aan fysieke aanraking. Laat je door hem leiden. Hij zal aangeven wat hij wil.

3. Leid je hond af

Probeer je hond fysiek en mentaal te stimuleren. Speel spelletjes om hem bezig te houden op een leuke manier, om zijn gedachten af te leiden van de reden voor zijn paniek. Als niet de buitenwereld de oorzaak van zijn angst is, kan het een goed idee zijn om met je hond te gaan wandelen, beloningsgericht te trainen of met een puzzelspeeltje te spelen. Houd er wel rekening mee dat een extreme angstige hond geen eten kan aannemen en niet kan afgeleid worden.

4. Speel muziek

Het is bekend dat muziek een positief effect heeft op het humeur van honden, vooral reggae en softrock. Probeer te achterhalen welke muziek een kalmerend effect heeft op je hond en zet die muziek op om je hond af te leiden wanneer hij tekenen van angst vertoont. Misschien helpt het, misschien ook niet, maar het geluid kan dienen als afleiding en het kan ook ontspannend zijn voor jou.

5. Probeer kalmerende supplementen 

Bij milde paniekaanvallen kunnen kalmerende supplementen erg nuttig zijn. Neem contact op met een dierenarts om te weten te komen welke supplementen het best geschikt zijn voor jouw hond.

Veruit het belangrijkste wat jij kunt doen, is inzien met welke situaties je hond het echt moeilijk heeft en zoeken naar manieren om die situaties te voorkomen of, als dat niet mogelijk is, hun impact te verminderen.

Als je hond vaak paniekaanvallen heeft, kun je het best een afspraak maken bij je vaste dierenarts, om na te gaan of er klinische problemen zijn en vervolgens kun je vragen om doorverwezen te worden naar een ervaren, gereputeerd  hondengedragstherapeut, die je zal helpen aan de problemen te werken door gedragsveranderingen.

Verschil tussen angst, een fobie en een paniekaanval bij de hond

De begrippen 'angst', 'fobie' en 'paniekaanval' worden soms door elkaar gebruikt.

Wanneer het correct wordt aangepakt, zo nodig met professionele hulp, kan angstig gedrag bij de hond beperkt blijven tot korte episodes. Voor een goede levenskwaliteit moet je hond zich geliefd en gesteund voelen wanneer hij een paniekaanval heeft. Maar zoek ook hulp, om te voorkomen dat het erger wordt.

Als je je verder wilt verdiepen in het gedrag van je hond in stressvolle situaties, lees dan ons artikel over overmatig blaffen en kom alles te weten over de oorzaken ervan en de manieren waarop je het kunt stoppen.