Nierproblemen bij de kat: oorzaken en behandelingen

De nieren van een kat spelen op verschillende manieren een belangrijke rol in de gezondheid van je huisdier. Ze zijn betrokken bij de afvoer van giftige stoffen, het op peil houden van de bloeddruk en de hormoonproductie voor de aanmaak van nieuwe rode bloedcellen.

Met alle functies die de nieren moeten vervullen, is het misschien niet verrassend dat ze het vaak langzaam laten afweten naarmate de kat ouder wordt. Er zijn een aantal oorzaken voor nierfalen (ook bekend als 'nierinsufficiëntie'), van nierziekten tot tumoren, en nierproblemen kunnen acuut of chronisch zijn.

Acuut nierfalen bij de kat

Als je kat acuut nierfalen heeft, wil dat zeggen dat zijn nieren plots niet meer goed functioneren. Mogelijke oorzaken zijn een infectie of de inname van een schadelijke stof, bijvoorbeeld antivries. Acute nierschade bij de kat kan permanent of omkeerbaar zijn, al naargelang wat de oorzaak ervan is.

Chronisch nierfalen bij de kat

Chronisch nierfalen bij de kat komt meer geleidelijk op. Meestal ontwikkelt het zich in de loop van enkele maanden of jaren. Het kan verscheidene oorzaken hebben, waaronder een infectie of een tumor. Tegen de tijd dat de diagnose gesteld wordt, is de nierschade soms al onomkeerbaar.

In de vroege fasen van de nierziekte compenseren de gezonde gebieden in de nieren de nierschade door steeds harder te werken. Naarmate de ziekte vordert, worden de gezonde gebieden steeds kleiner tot de nieren er uiteindelijk niet meer in slagen hun taken te vervullen. In dit stadium zal je kat beginnen tekenen van nierfalen te vertonen (zie hieronder voor meer informatie).

Chronisch nierfalen bij de kat is een progressieve ziekte die zal moeten worden opgevolgd door je dierenarts. Meestal is de ziekte te beheersen met een combinatie van aangepaste voeding en medische behandeling.

Fasen van nierfalen bij de kat

Nierfalen bij de kat kan verschillende fasen doorlopen – van mild tot ernstig. Het is belangrijk dat je begrijpt dat de evolutie van de aandoening verschilt van kat tot kat. Door middel van regelmatige bloed- en urineonderzoeken kunnen jij en je dierenarts de nierfunctie van je kat volgen. Hieronder beschrijven we de vier fasen van nierfalen bij de kat en ontdek je welke klinische symptomen je in elke fase kunt verwachten. 

Fase 1

In deze milde fase van het nierfalen is er nog niet veel nierschade en slechts een minimaal verlies van de nierfunctie. Door de geringe omvang van de schade zal je kat mogelijk nog geen merkbare uitwendige tekenen vertonen, maar de aandoening kan al wel vastgesteld worden via bloed- en urineonderzoeken.

Fase 2

In deze gematigde fase van het nierfalen zul je misschien al subtiele tekenen kunnen vaststellen dat er iets scheelt. Je kat kan bijvoorbeeld meer drinken en meer urineren, gewicht verliezen en soms verandert ook de eetlust.

Fase 3

In deze fase is er aanzienlijk verlies van de nierfunctie. Je kat zal niet alleen meer drinken en meer urineren, gewicht verliezen en een slechte eetlust hebben, maar mogelijk ook braken, lusteloos zijn en tekenen van uitdroging vertonen.

Fase 4

In deze laatste fase is de nierfunctie ernstig verstoord. Dat gaat gepaard met zwakte, extreem gewichtsverlies, zweren in de mond en neurologische tekenen. Als de nierziekte van je kat deze fase heeft bereikt, zal je dierenarts met spoed een algemene behandeling aanraden. 

Symptomen van nierziekte bij de kat

Grote hoeveelheden heel waterige urine en meer drinken

Naarmate de nieren van je kat minder goed in staat zijn om de urine te concentreren, zal je kat meer urineren en meer drinken om het verloren vocht aan te vullen.

Slechte eetlust en lusteloosheid

Wees voorzichtig met het zelf diagnosticeren van nierfalen. Dezelfde symptomen kunnen immers verband houden met andere ziekten. Ga dus naar je dierenarts voor een correcte diagnose en voor advies inzake de behandeling van de nierziekte.

Diagnose van nierziekte bij de kat door de dierenarts

In het kader van het diagnoseproces zal je dierenarts misschien een urinemonster van je kat willen onderzoeken. Om te bepalen of je kat een nierziekte heeft, kan hij nagaan of de urine van je kat geconcentreerd is, of er proteïne verloren gaat in de urine en of er andere problemen zijn waarmee rekening moet worden gehouden, zoals onderliggende infecties. Hij kan ook een bloedonderzoek doen om een volledig gezondheidsprofiel van je kat te krijgen en om te zien of de gifophoping een effect heeft gehad op andere organen.

Een urinemonster van een kat nemen

Het beste tijdstip om een urinemonster te nemen, is 's morgens vroeg. Je zult je kat binnen moeten houden en zoals altijd een kommetje vers water ter beschikking moeten stellen. Vervang je normale kattenbakvulling door een niet-absorberende kattenbakvulling (mogelijk te verkrijgen bij je dierenarts) of een ander niet-absorberend materiaal, zoals piepschuim vormpjes.

Hoe verser het monster, hoe nauwkeuriger het onderzoeksresultaat, dus breng het urinemonster zo snel mogelijk naar je dierenarts.

Behandeling van nierfalen bij de kat

Afhankelijk van de ernst van de symptomen van je kat wordt nierfalen meestal behandeld met een combinatie van medicatie en voedingsmaatregelen.

Niermedicatie voor katten

Er bestaat helaas geen medicatie die nierziekte bij de kat kan genezen, maar je dierenarts kan medicatie voorschrijven tegen aandoeningen die gepaard kunnen gaan met nierfalen, zoals hoge bloeddruk en bloedarmoede.

Nierdieet voor katten

Speciale voeding kan de tekenen van nierfalen verminderen en de ontwikkeling van de ziekte vertragen. Je dierenarts kan een zorgvuldig samengestelde, alleen op voorschrift verkrijgbare, voeding die specifiek is afgestemd op de behoeften van katten met nierfalen aanraden, zoals de droge voeding PURINA PRO PLAN® VETERINARY DIETS NF Renal Function Early Care. De eiwitten in voeding voor katten met nierfalen zijn zeer verteerbaar, zodat er niet veel afvalstoffen overblijven die de nieren moeten verwerken. De nierdieetvoeding bevat ook minder fosfor en is rijk aan essentiële vetzuren die werken als natuurlijke ontstekingsremmers om de nieren van je kat te ondersteunen.

Een van de nadelen van dierenartsvoeding is dat ze gemaakt wordt volgens zeer strikte receptregels en dus niet zo smakelijk is als de gewone voeding van je kat. Zelfs als je kat er in het begin zijn neus voor ophaalt – wat heel waarschijnlijk is aangezien zijn smaakzin 200.000 keer gevoeliger is dan die van de mens  – moet je doorzetten in het belang van je kat. Hij zal uiteindelijk wel bijdraaien.

Introduceer de dieetvoeding heel geleidelijk bij je kat, zodat hij langzaam kan wennen aan de flauwere smaak en de andere textuur. Meng de nieuwe voeding grondig door de vertrouwde voeding van je kat, tenzij je dierenarts iets anders zegt.

Terwijl je kat went aan de nieuwe voeding, heeft hij misschien liever vaker kleine maaltijden dan slechts één of twee grotere porties per dag. Als je kat een nierdieet volgt, mag je hem geen traktaties geven, dus meer maaltijden per dag is een goed idee.

Je kunt ook proberen de nieuwe dieetvoeding smakelijker te maken door natte voeding even op te warmen in de magnetron (nooit echt warm maken!), zodat de aroma's vrijkomen en de textuur zachter wordt. Als de nieuwe voeding droog is en je kat natte voeding gewend is, kun je de voeding even weken in warm water om ze wat zachter te maken.

Het overschakelen op de nieuwe voeding kan twee tot zes weken duren, maar het is alle moeite waard om je kat zo fit en gezond mogelijk te houden. Daarna zouden jij en je kat in staat moeten zijn een gezond en gelukkig leven te genieten zonder zorgen.

Wil je je informeren over andere mogelijke aandoeningen bij de kat? Lees dan nu ons artikel over lymfeklierkanker bij de kat.