De taal van je kat ontcijferen

Als je eenmaal de basis van het kattengedrag kent, zul je aan je kat kunnen zien hoe hij zich voelt. Voor wie het gedrag van zijn kat wil begrijpen, bevat onze gids alle informatie die nodig is om de kattentaal te begrijpen.

Neutrale houding (ontspannen)

Zo zou je kat het merendeel van zijn wakkere uren moeten doorbrengen. Dat is een essentieel deel van de kattentaal: ontspannen, tevreden en op zijn gemak in een vertrouwde omgeving. Hij lijkt tevreden toe te kijken hoe het leven zich voor zijn ogen ontwikkelt.

Tekenen die erop wijzen dat je kat neutraal is

• Als je kat ligt, kan hij languit op zijn zij liggen, opgerold op een bolletje of op zijn buik met zijn pootjes onder zijn lichaam.
• Zijn ogen knipperen zacht of zijn half gesloten.
• Zijn oren staan ontspannen rechtop, naar voren gericht, af en toe kan er eens eentje draaien om te luisteren naar geluiden rond hem.
• Zijn snorharen zijn ontspannen, plakken niet tegen zijn hoofd en je zou de indruk kunnen hebben dat je kat glimlacht.
• Zijn lichaam is in rust, niets doet vermoeden dat hij klaar is om op elk moment in actie te schieten.

Tekenen die erop wijzen dat je kat geconcentreerd is
•    Zijn ogen zijn wijd open met vernauwde pupillen.
•    Zijn oren en snorharen zijn naar voren gericht en zijn lichaam is gedraaid naar het object van zijn aandacht.
•    Hij kan zijn lichaam laag bij de grond houden, met zijn achterpoten onder zijn lichaam, terwijl hij zijn prooi volgt.
•    Hij houdt zijn staart laag, maar gespannen. Het puntje van de staart en zijn achterhand maken snelle kleine bewegingen wanneer je kat zich klaarmaakt om zijn prooi te bespringen.
•    Als hij zijn aandacht op jou gericht heeft, bijvoorbeeld omdat hij eten of liefkozingen wil, kan hij zijn lichaam tegen je aan wrijven met zijn staart in de lucht, maar laat je niet misleiden: hij blijft gefocust op zijn eerste doelwit!

De lichaamstaal van een gelukkige kat is heel duidelijk te herkennen. Je wilt je kat zo vaak mogelijk gelukkig zien, want in die toestand kunnen jullie samen een mooie tijd beleven.

Tekenen die erop wijzen dat je kat gelukkig is
•    Als je kat zit, is hij ontspannen en zit hij mooi rechtop, zijn oren spits naar boven en naar voren gedraaid, maar ontspannen. Zijn oren draaien soms een beetje naar opzij als hij een vertrouwd geluid hoort, zoals de stem van een familielid.
•    Als je kat ligt, kan hij zijn pootjes mooi onder zijn lichaam geplooid hebben. Of hij kan ook op zijn flank of op zijn rug liggen, met zijn achterpoten naar buiten. Als hij zo ligt, is hij heel gelukkig!
•    Hij kan een dutje doen met zijn ogen dicht of halfopen, of zware oogleden hebben, alsof hij aan het dagdromen is! Als hij heel langzaam knippert, probeer dan heel langzaam terug te knipperen, om hem te laten zien dat jij ook ontspannen bent: hem nadoen is een heel goede manier om een band met je kat op te bouwen.
•    Zijn snorharen zijn ontspannen en zijn staart ligt stil. Als je kat opstaat, om je goedendag te zeggen, staat zijn staart een beetje omhoog met een lichte krul.
•    Als je je kat aait, kan hij zijn ogen sluiten en zachtjes spinnen.
 

Katten kunnen heel gevoelig reageren, zeker op verandering. Katten kunnen wat tijd nodig hebben om te wennen aan onverwachte veranderingen. Als je de symptomen van ongerustheid bij je kat herkent, zul je je kat kunnen helpen om zich weer op zijn gemak te voelen. Hoe sneller je weet wat de lichaamstaal van je kat betekent, hoe sneller je hem een geruststellende liefkozing kunt geven wanneer hij naar jou toe komt om gerustgesteld te worden en aandacht te krijgen. Geef je kat 2 tot 3 dagen de tijd om te wennen aan een grote verandering.

Tekenen die erop wijzen dat je kat niet op zijn gemak is
•    De ogen van je kat zijn open, met verwijde ronde of ovale pupillen, en ze knipperen niet.
•    Zijn oren draaien vanuit een ontspannen naar voren gerichte positie onafhankelijk van elkaar rond om informatie te zoeken. Als je kat helemaal niet op zijn gemak is, kan hij zijn oren zelfs plat naar achteren leggen.
•    Hij houdt zijn hoofd laag, met zijn snorharen tegen zijn wangen, om klein en niet-bedreigend over te komen. Of hij kan zijn snorharen naar voren zetten, in een alerte positie.
•    Naarmate de ongerustheid toeneemt, kan je kat ineenkrimpen of zijn rug krommen om zich voor te bereiden om te vluchten.
•    De staart vertelt ons ook veel. Hij kan zijn staart stilhouden of het puntje kan langzaam heen en weer bewegen, wat zijn ongerustheid verraadt.

Je merkt het misschien niet als je kat ongerust is, maar als je kat echt angstig is, zijn de signalen veel duidelijker. Als je kat geschrokken is van iets, bijvoorbeeld van luide geluiden, kun je hem niet geruststellen door hem te aaien. Zelfs zijn lievelingssnoepje zal niets uithalen. Zijn lichaamstaal geeft aan dat hij angstig is, en hij zal pas terugkeren naar zijn normale toestand als hij zich weer veilig voelt. Probeer geen bruuske bewegingen te maken en probeer niet hem te troosten, want dat kan hij als een extra bedreiging zien.

Verwijder als je kunt alles wat hem bang zou kunnen maken en wacht tot hij weer rustig is. Als je kat deze tekenen vaak vertoont, raadpleeg dan je dierenarts, die je een dierengedragsdeskundige kan aanbevelen. 

Tekenen die erop wijzen dat je kat bang is
•    De oren van je kat liggen plat naar achteren tegen zijn hoofd, dat hij mogelijk laag houdt terwijl zijn blik naar boven gericht is.
•    Het kan zijn dat je kat wegvlucht of onbeweeglijk blijft zitten of ineenkrimpt als vluchten niet mogelijk is. 
•    Zijn ogen kunnen wijd open staan, met volledig verwijde pupillen. Zijn snorharen zullen plat liggen of naar voren staan.
•    Als de bedreiging heel dichtbij is, kan hij blazen, grommen of uithalen met zijn klauwen. 
•    Sommige katten strekken hun voorpoten om groter te lijken of krommen hun rug en zetten hun haren omhoog om dikker te lijken.
•    Ze kunnen hun staart onder hun lichaam houden of schoksgewijs bewegen.

Je kat kan gefrustreerd zijn als gevolg van een specifieke gebeurtenis van korte duur, bijvoorbeeld het niet kunnen vangen van zijn favoriete speeltje, of hij kan kampen met een ernstigere frustratie van lange duur die te wijten is aan een gebrek aan stimulatie, bijvoorbeeld als hij zijn behoefte om te jagen niet kan uitleven.

Katten die langdurig gefrustreerd zijn, worden vaak verkeerd begrepen. Als je denkt dat je kat gefrustreerd is, bespreek dat dan met je dierenarts, zodat je weet wat je kunt doen om weer een gelukkige kat te hebben.

Tekenen die erop wijzen dat je kat gefrustreerd is
•    Een gefrustreerde kat concentreert zich aandachtig op het object van zijn frustratie en zal alles in het werk stellen om te krijgen wat hij wil hebben!
•    Al zijn zintuigen zijn alert: zijn ogen zijn wijd open met verwijde pupillen, zijn oren zijn naar voren gericht en zijn snorharen wijzen naar voren.
•    Katten kunnen ijsberen als ze niet krijgen wat ze willen.
•    Katten kunnen deze frustratie niet eindeloos vasthouden. Als ze niet krijgen wat ze willen, zullen ze het ofwel opgeven ofwel voor langere tijd gefrustreerd raken of zelfs depressief worden.
•    Katten met een langdurige depressie zijn vaak lusteloos, weigeren te eten en willen niet spelen of met anderen omgaan.

Als je kat woedend is, moet je heel voorzichtig zijn. Daag een woedende kat niet uit. Kijk hem niet aan en schreeuw niet naar hem. Maak geen bruuske bewegingen. Raak hem niet aan of probeer hem niet gerust te stellen, want je kat kan dat interpreteren als een extra bedreiging en je aanvallen.

Neem langzaam afstand, verwijder eventuele bedreigingen, als dat kan zonder jezelf in gevaar te brengen, en geef je kat tijd en ruimte om te kalmeren.

Als je kat regelmatig tekenen van woede laat zien, kun je je dierenarts of een dierengedragsdeskundige te hulp roepen, om zo te achterhalen wat de oorzaak is achter die negatieve lichaamstaal.

Tekenen die erop wijzen dat je kat woedend is
•    Een woedende kat heeft een gespannen lichaam. Zijn staart is stijf en recht of gekruld rond en onder zijn lichaam.
•    Hij gedraagt zich anders dan normaal: hij kan stil zijn, blazen of grommen.
•    Hij zal proberen groot en dreigend over te komen, door zijn haren rechtop te zetten, zijn poten te strekken of zich dreigend te hurken.
•    Zijn oren zijn gespannen en liggen plat en zijn snorharen staan ver van zijn hoofd.
•    Zijn blik is strak en geconcentreerd. Zijn pupillen kunnen vernauwd zijn, hoewel sommige katten ook ronde ogen kunnen hebben, zonder te knipperen.

Wanneer een woedende, bange of gefrustreerde kat weer gerustgesteld is en de vermeende bedreiging verdwenen is, voelt hij zich opgelucht.

Zoals het belangrijk is dat je weet wanneer je kat woedend of angstig is, is het ook belangrijk dat je ziet wanneer je kat opgelucht is, zodat je hem kunt helpen weer normaal en ontspannen te worden.

Tekenen die erop wijzen dat je kat opgelucht is
•    Aan heel het lichaam van je kat kun je zien dat hij opgelucht is: Sommige katten rekken zich zelfs uit om de spanning uit hun lichaam te verdrijven!
•    Zijn ogen, oren, hoofd, lichaam en staart ontspannen zich zichtbaar.
•    De snorharen keren terug naar hun normale positie, weg van zijn hoofd en zijn hoofd zakt.
•    Sommige katten zullen gapen, wegkijken, de ogen half sluiten of beginnen met hun lichaamsverzorging.

Als je een beetje weet over hoe je kat reageert op verandering en de tekenen herkent die aangeven dat hij gelukkig is, kun je hem helpen een goede emotionele en fysieke gezondheid te behouden.