Wat is positieve hondentraining?
Positieve hondentraining, ook "beloningsgericht trainen" genoemd, steunt op trainingsmethoden die het dier als individu eerbiedigen. Er wordt rekening gehouden met de hond, zijn temperament en de omgeving waarin hij zich bevindt. Het doel is de hond aan te moedigen om zich op een bepaalde manier te gedragen door hem te belonen, zonder daarbij dwang uit te oefenen.
Met andere woorden, bij positieve training beloon je gewenst gedrag en negeer je ongewenst gedrag (of je het richt het om).
Een positieve methode die je misschien kent, is de clickertraining. Daarbij wordt een klein kastje (de clicker) gebruikt dat een heel specifiek geluid maakt en dat geluid wordt gekoppeld aan een beloning. Een andere positieve trainingsmethode is "Do as I do". Daarbij doet baasje iets voor en wordt dan aan de hond gevraagd dat gedrag na te doen.
Hoewel positieve training gebaseerd is op een zachte aanpak, wil dat niet zeggen dat je je dier helemaal zijn zin laat doen. Er worden grenzen gesteld voor zijn veiligheid, maar altijd met respect voor het welzijn van de hond.
Hoe onderscheidt positieve training zich van de traditionele trainingsmethoden?
De zogenaamd traditionele (of dwingende) hondentrainingsmethoden zijn gebaseerd op gehoorzaamheid ten koste van alles, en steunen op dwang en straf. Er wordt gebruikgemaakt van slipkettingen, elektrische halsbanden en prikbanden, instrumenten die pijn berokkenen bij de hond en dus indruisen tegen zijn welzijn.
Positieve training is erop gericht een harmonieuze relatie tussen mens en dier tot stand te brengen, terwijl de traditionele trainingsmethoden steunen op de dominantietheorie en erop gericht zijn de hond te onderwerpen aan zijn geleider. Terwijl bij de traditionele training de eigenaar boven het dier staat, streeft positieve training naar een goede verstandhouding (samenwerking) tussen mens en hond.
Studies tonen aan dat de dwingende methodes effectief zijn op korte termijn, maar het feit dat ze gebaseerd zijn op angst heeft een grote invloed op de relatie tussen mens en dier. Bij positieve training daarentegen duurt het langer om iets aan te leren, maar het geleerde blijft langer hangen en versterkt de relatie tussen baasje en hond.
Wat zijn de principes van positieve hondentraining?
Positieve training is gebaseerd op positieve bekrachtiging, wat betekent dat gewenst gedrag aangemoedigd (of bekrachtigd) wordt met behulp van een beloning. Door zo te trainen bewerkstellig je dat je hond je commando's vrijwillig opvolgt omdat er voor hem een zeker voordeel aan vasthangt – een beloning – en niet omdat hij daartoe verplicht is. Die beloning kan verschillende vormen aannemen:
- een snoepje
- een liefkozing
- een speelgoedje
- lofbetuigingen
Met "gewenst gedrag" bedoelen we het gedrag dat jij wilt dat je hond stelt. Toch moet je dieren alleen oefeningen aanleren die aanleunen bij hun soortspecifieke behoeften. Het heeft bijvoorbeeld geen zin je hond aan te leren op zijn achterpoten te lopen. Dat is geen natuurlijk gedrag voor een hond en kan zelfs pijn doen aan zijn gewrichten. Je kunt hem daarentegen wel leren zitten, liggen, terugkomen, wandelen zonder trekken of zelfs blaffen op commando.
Opdat de training positief blijft, is het belangrijk dat je je hond ontspannen benadert en aanspreekt op een zachte toon. Honden zijn enorm goed in het lezen van menselijke emoties.
Aan de hand van je intonatie of gelaatsuitdrukkingen kunnen ze bepalen of je goed of slecht gehumeurd bent. Als je bijvoorbeeld op kwade of geërgerde toon spreekt, zal je hond gestrest zijn en minder geneigd om mee te werken.
Wat zijn de voordelen van positieve hondentraining?
Er is veel wetenschappelijk onderzoek verricht naar positieve training. De voordelen ervan zijn dus al wetenschappelijk aangetoond:
- Het verbetert de verstandhouding tussen baas en hond (Haverbeke et al. 2010).
- Het verbetert het langetermijnleren van het dier (Rooney en Cowan 2011).
- Het vermindert gedragsproblemen (Arhant et al. 2010; Herron et al. 2009).
- Het draagt bij aan het welzijn van het dier door zijn dagelijkse leven te verrijken.
Veelvoorkomende fouten bij de positieve training:
1. Onmiddellijk resultaat verwachten
Positieve training kan veel tijd in beslag nemen, want je moet je in het hoofd van je hond verplaatsen. Je moet erin slagen aan je hond duidelijk te maken wat je van hem verwacht en stapsgewijs te werk gaan. Vraag hem bijvoorbeeld om te blijven zitten: eerst 1 sec., dan 3 sec, vervolgens 5 sec. enz. Opdat de training leuk zou blijven voor je hond, is het belangrijk zijn ritme te respecteren.
Bovendien moeten de oefeningen regelmatig herhaald worden en mag de training niet langer dan een kwartier duren, zodat je huisdier met zijn volle aandacht bij jou blijft.
2. Geen duidelijke signalen geven aan je hond
Als je je richt tot je hond, let dan op zijn reactie. Als hij zijn lippen likt, gaapt of wegkijkt, voelt hij zich niet op zijn gemak. De kans is dus groot dat hij niet begrepen heeft wat je van hem wilt of dat het niet het juiste moment is. Nodig hem dan uit tot spel. Je kunt dan op een later moment een andere oefening proberen.
3. Verschillende woorden gebruiken tijdens de training
Honden spreken onze taal niet, maar om ons te begrijpen letten ze (onder andere) op de woorden die wij gebruiken. Als je plots een ander woord gebruikt voor hetzelfde commando, zal je hond je niet meer begrijpen. Alle gezinsleden moeten dus voor de commando's dezelfde woorden gebruiken. Spreek onderling af wat die woorden zullen zijn.
4. Een weinig aantrekkelijke beloning gebruiken
De beloning die je je hond aanbiedt, moet altijd aantrekkelijker zijn dat datgene wat hij in de zin heeft. Jouw beloning moet voor jouw hond dus aantrekkelijker zijn dan enkele meter verderop een vogel gaan najagen of gaan kennismaken met een soortgenoot. Om te concurreren met die uitdagingen, moet je weten wat je hond het liefst heeft: een snoepje met vis of met kip, een knuffel of prijzende woorden ... Elke hond heeft zo zijn voorkeuren.
5. Trainen verwarren met africhten
Africhten impliceert een vorm van dwang, de hond moet doen wat jij wilt, terwijl trainen erop gericht is de hond iets aan te leren, hem op te voeden. De idee achter positieve training is samen te werken met je hond, om in harmonie met hem te leven. Domineren en dwang uitoefenen, om je hond af te richten zijn achterhaalde methoden die dramatische gevolgen hebben voor zowel de hond als de relatie tussen baasje en hond.
Bij positieve training leert de mens de hond commando's aan, maar blijft hij ook openstaan voor de behoeften van de hond. Het aanleren verloopt dus op een aangename manier en houdt lang stand. Dat zijn essentiële elementen om een goede band met je hond te onderhouden.